Wat doet de zon met je ogen

Te veel zonlicht is niet alleen slecht voor de huid, maar ook voor onze ogen. En dan gaat het niet zozeer om het zichtbare zonlicht, maar om de onzichtbare straling, zoals infrarood (warmte) en ultraviolet (UV). Hoe kun je schade voorkomen?

Kwetsbaar Hoornvlies
Geen wonder eigenlijk dat net als onze huid, ook ons hoornvlies kan verbranden onder invloed van UV-licht. Vooral in de zomer tussen 12.00 en 16.00 uur, en dicht bij de evenaar en hoog in de bergen lopen we nog meer risico. De klachten liegen er niet om: tranende, brandende ogen, hoofdpijn, tijdelijk wazig zien en in extreme gevallen krijg je je ogen bijna niet meer open en verdraag je nauwelijks nog licht. Meestal ontstaat dit door reflectie van de zon in de sneeuw. Het staat ook bekend als sneeuwblindheid, al kan het net zo goed op het water of in de woestijn ontstaan. Net als bij het verbranden van huid, herstelt het hoornvlies vanzelf. Maar op de lange termijn ontstaat er toch schade. Zonlicht versnelt hoe dan ook het verouderingsproces van de ogen. Het kan bijvoorbeeld op latere leeftijd tot staar leiden, tot bindvliesontsteking of maculadegeneratie (AMD), veroudering van het netvlies met soms blindheid als extreem gevolg. Gelukkig kunnen we van alles doen om onze ogen tegen de felle zon te beschermen.

Ook bij bewolking
De beste manier ligt voor de hand: probeer uit fel zonlicht te blijven. Maar dat is misschien niet echt haalbaar. En daarnaast: je wilt ook van de zon kunnen genieten. De ogen dichtknijpen voldoet ook niet: het is niet prettig en bovendien krijg je zo eerder rimpels want de huid rondom de ogen is behoorlijk dun. Met een hoed of pet met een brede rand komen we al een stuk verder. Daarnaast is een zonnebril een must. Niet alleen als de zon schijnt, maar ook op bewolkte dagen: dan bereikt nog steeds 50 procent van de UV-stralen door het wolkendek onze ogen.

Bril met UV-Filter
Hoe donkerder de glazen, hoe beter de zonnebril? Klinkt logisch, maar is niet waar. De kleur gaat alleen de verblinding van het zichtbare licht tegen en zegt niets over de bescherming tegen schadelijke effecten van UV-straling. Van te veel UV-straling kun je staar krijgen. Het is iets wat zich opbouwt. Als je dus jarenlang elke zomer de zon in gaat zonder zonnebril, heb je later meer kans op staar. Laat je bij de aanschaf van een zonnebril dan ook goed adviseren over het UV-filter in de glazen. Een UV 400 beschermt je ogen 100% tegen de schadelijke UV-stralen. Ondanks het UV-filter zijn zonnebrillen niet bedoeld om recht mee in de zon te kijken. Fel licht kan nu eenmaal blijvende schade aan het netvlies veroorzaken.

Uv-ABC

• UV-A-stralen zijn het schadelijkst voor onze ogen.
• UV-B-stralen worden voor een groot deel geabsorbeerd door onze ooglens.
• UV-C-straling is het gevaarlijkst. De ozonlaag houdt deze gelukkig tegen.

In de Verenigde Staten geeft de UV-index niet alleen aan wanneer je moet smeren, maar ook wanneer je een zonnebril moet dragen.

Ook ergens goed voor
Felle zon mag dan niet goed zijn voor de ogen, helemaal geen zon is dat ook niet. Licht verhoogt het dopamine-niveau dat het oog beschermt tegen bijziendheid. Veel Aziatische schoolverlaters hebben door lange studiedagen binnen last van bijziendheid. In Australië zijn veel minder schoolverlaters bijziend, mogelijk vanwege het beschermende effect van het zonlicht. Volgens de onderzoekers is dagelijks twee à drie uur daglicht zien al voldoende om schade te voorkomen.